آداب و رسوم مردم سرخون

شیوۀ زندگی مردم در یک جامعه شهری کوچک ، عمومأ غیر رسمی است و آداب و رسوم در این جوامع به ندرت دگرگون میشوند. در یک جامعه شهری ، خانواده نهاد کانونی است. تقریبأ همه فعالیت های اقتصادی، مذهبی و تفریحی در چهارچوب خانواده صورت می گیرند. در این جامعه، خانواده نهاد خود کفایی است که می تواند هر گونه نیاز اعضایش را در درون خود براورده سازد.نهاد مذهبی در جامعه شهری بسیار سنتی است و معمولأ همه اعضای این جامعه به گونه ای دسته جمعی در مراسم و ایین های مذهبی شرکت می کنند .
جامعه شهری سرخون را که در گذشته فهالیتهای کشاورزی و روابط نزدیک خانوادگی و روابط شخصی میان اعضا در جامعه وجود داشت توانسته حفظ کند و کمتر دستخوش تغییرات قرار گرفته است. خانواده به دو صورت گسترده و هسته ای وجود دارد و فرزندان و نوه ها  ساعات زیادی در طول روز را در کنار خانه پدری به سر می برند هر چند که در دهه اخیر دوچار تغییراتی شده است اما مردم سرخون به آداب و رسوم خود احترام می گذارند از اداب و رسوم های که در سرخون وجود دارد می توان به   مراسم خواستگاری و عروسی، مراسم عزاداری اشاره کرد.

مراسم خواستگاری و عروسی
ازداوج یک پیوند مقدس است که بین دو شخص صورت می گیرد، و زن مرد برای خوشبخت کردن همدیگر می بندند و از ضروریت های زندگی هر انسانی به شمار می اید.

ازدواج هم در سرخون مانند همه جای دیگر مراحلی را باید پشت سر گذاشت. اولین مرحله خواستگاری است، اما بعد از دیدن همدیگر دختر وپسر. ولی در گذشته به این صورت نبود که دختر و پسر همدیگر را ببینند حتی ممکن بود تا سر سفره عقد هم دیگر را نبینند و ازدواج می کردند. در انتخاب همسر برای پسر ، خانواده نقش بسزای دارند و برای ازدواج نیاز به اجازه پدر و مادر و فامیل های نزدیک هست. خانواده پسر به خواستگاری میروند و به رسم با خود امانتی را برای خانواده دختر می برند( به زبان محلی:بـِلگه ) و درخواست خود را به خانواده عروس می دهند، در این زمان اگر بـِلگه پس فرستاده شد به این معنا است که با این ازدواج مخالف هستند اما اگر پس فرستاده نشد نشان رضایت است.بعد از قبول ، برای اشکار شدن این موضوع مراسمی با حضور بزرگان و نوشتن قرارداد و تعیین شیربها،پشت قباله و جهیزیه صورت می گیرد( به زبان محلی:کاغذ گِرونی ). در مرحله بعد عروسی در پیش است که ممکن است بعد از نوشتن قرارداد مدتی طول بکشد (یک ماه تا یک سال و در مواقعی نیز بیشتر طول میکشد) چند روز قبل از مراسم عروسی هر دو خانواد خود را اماده می کنند و مهمان های خود را نیز دعوت می کنند عروسی نیز در طول سه تا چهار روز با حضور دعوت شدگان طول می کشد در زمان دعوت ، کارت عروسی به کل همشهری ها داده می شود اما از فامیل نزدیک به صورت حضوری دعوت می شود و در این مراسم عروسی تعداد کسانی که شرکت می کنند و چند روز طول می کشد برای هر دو خانواده ارزشمند می باشد در این مراسم بازی های محلی انجام می شود برای مردان چوب بازی بین مردان همراه با ساز و طبلی که از قبل توسط خانواده داماد اماده می شود( تُشمال) و دستمال بازی همراه با خانم ها صورت می گیرد در چوب بازی رقابت در مواقی که از دو طایفه باشند بوجود می اید. عصر روز قبل از پایان عروسی باروزی (مواد غذایی که از طرف خانواده داماد به رسم به خانه عروس می برند) را به خانه عروس می برند تا برای روز بعد اماده بشوند در همان شب مراسمی به نام حنا بندان نیز صورت می گیرد که در ساعات پایان شب( معمولأساعت ده شب به بعد)از خانواده داماد به خانواده عروس می روند در روز پایان نیز قبل از ظهر برای اوردن عروس حرکت می کنند و بعد از مراسمی که در خانه عروس  صورت می گیرد عروس به خانه داماد می اید قبل از ورود به خنه داماد(در حیاط خانه) عروس می ایستد و از داماد پاکشایی به خانه می خواهد که یا بصورت نقدی یا غیر نقدی است در شب اول هم مراسم شام حلال برای داماد و عروس می گیرند و بعد از این مراسم پایان عروسی اعلام می شود.

مراسم عزا داری
مراسم عزا داری در زمانی که خانواده ای عزیز خود را از دست داده باشد صورت میگیرد این مراسم نیز از همان لحظه اول آغاز می شود در زمان تشیع و خاکسپاری  توسط اهالی شهر سازو طبل(تازهِ) و در زمان کنونی خواننده برای احترام به خانواده داغدیده  فراهم می شود مردم سرخون در این مراسم دور از قهر و دشمنی همه در مراسم حاضر می شوند در بعد از خاکساری مراسم هفته اعلام می شود با استفاده از اطلاعیه در شهر و مناطق اطراف اعلام می شود در مراسم هفته از طرف صاحب عزا خیریه نیز داده می شود( از سال 1385 این مراسم را به دلایلی از جمله ، شرایط نامناسب صاحب عزا و اصراف در این مراسم خیریه برداشته شده) در هفته از طرف خانواده صاحب عزا از همه کسانی که در مراسم شرکت کردن اند خواسته می شود که لباس های سیاه خود را درآورند و اگر کار خیری نیز دارند انجام بدهند مراسم های چهلم و سالگرد نیز گرفته می شود بعد از چهلم از طرف اشنایان برای دراوردن لباس های سیاه خانواده صاحب عزا  می ایند و از انها می خواهند که لباس های سیاه را دراورند و با خودشان لباس نیز می اورند و صورت خود را نیز اصلا کنند هر چند که برای احترام در می اورند اما تا سال سیاه پوش هستند.